11. Postoje stupnjevi naklonosti i korisnih stvari
28. Postoje neprekidni stupnjevi, kao što, takođe, postoje i diskretni stupnjevi. I jedni i drugi stupnjevi postoje u svakoj formi u duhovnom i prirodnom svetu. Svim ljudima su dobro poznati kontinualni (trajni) stupnjevi; veoma mali broj ljudi, međutim, jedva da poseduje ikakvo znanje o diskretnim stupnjevima. A oni naučnici, koji nemaju saznanja o njima, kao da tapkaju u mraku dok pokušavaju istražuju uzroke stvari. Obe vrste stupnjeva su opisane u delu "Nebo i pakao" (br. 38).
29. Kontinualni stupnjevi, koji su dobro poznati svim ljudima, predstavljaju stupnjeve od svetlosti do senke, zatim, od toplote do hladnoće, i, najzad, od proređenosti do gustine. Takve gradacije, vezane za svetlost, toplotu, mudrost i ljubav, dakako, postoje i u svakom nebeskom društvu. Oni, koji obitavaju u sredini društva, bivaju u jasnijoj svetlosti od onih, koji obitavaju na krajevima odnosno, po obodima. Naime, svetlost se smanjuje srazmerno sa udaljenošću anđela od centra, kontinualno sve do samih krajeva. Isto važi i povodom mudrosti; oni, koji bivaju u sredini ili u samom centru društva, nalaze se u svetlosti mudrosti, dok su oni, koji obitavaju u krajnjim tačkama, ili po obodima, bivaju u senci mudrosti, i posledično bivaju jednostavni. Identična stvar važi i za ljubav unutar društava. Naklonosti ljubavi, koje čine mudrost onih koji bivaju u društvima, kao i korisne stvari od naklonosti koje čine njihov život, neprestano se smanjuju iz sredine ili centra, kontinualno, sve do krajnjih granica, odnosno, obima. Takva je priroda kontinualnih stupnjeva.
30. Nasuprot kontinualnim stupnjevima, diskretni stupnjevi su potpuno različiti. Oni ne napreduju u jednoj ravni ka okolnim stranicama, već napreduju od najvišeg do najnižeg; i zbog toga se nazivaju silazećim stupnjevima. Oni su razdvojeni, kao efektivni uzroci i posledice, koje se pretvaraju u nove efektivne uzroke, koji stvaraju nove posledice, koje se, opet pretvaraju u uzroke, i tako, sve do najniže posledice. Takođe bivaju poput proizvodne sile u odnosu na proizvedene sile, koje se pretvaraju u nove efektivne proizvodne sile, koji stvaraju nove proizvedene sile, koje se, opet pretvaraju u proizvodne sile, i tako, sve do najniže proizvedene sile. Jednom rečju, kontinualni stupnjevi jesu stupnjevi formiranja jedne stvari od strane druge stvari; prema tome, oni predstavljaju stupnjeve, i to, od prvog, ili najvišeg, pa sve do poslednjeg, ili najnižeg, na kome formacija postoji. Stoga, stvari primarne i posteriorne, kao i, takođe, stvari više i niže, predstavljaju - stvari takvih stupnjeva. Celokupna kreacija je izvedena kroz takve stupnjeve, i sva proizvodnja svih stvari se obavlja pomoću njih, kao i celoukupna kompozicija svih postojećih stvari u prirodi, koja pripada ovom svetu; to stoga, što, analizirajući bilo šta što je kompozitno, videćete da, unutar toga što analizirate, uvek jedna stvar potiče od druge, što važi za sve stvari, jednu za drugom, sve do poslednje stvari. Dakle, uopšteno, ova zakonitost silaznih stupnjeva važi za sve pomenute stvari.
31. Tri anđeoska nebesa se međusobno razlikuju po ovakvim stupnjevima, i posledično je jedno nebo smešteno iznad drugog. Unutrašnjosti ljudi, od kojih svaka ponaosob pripada umu svakog pojedinačnog čoveka, međusobno se razlikuju po takvim stupnjevima; to važi i za svetlost, koja jeste mudrost i toplota, kao i za ljubav, i to, kako na anđeoskim nebesima, tako i u unutrašnjosti ljudi; to isto važi i za samu svetlost, koja izvire od Gospoda kao Sunca, baš kao i za samu toplotu, koja takođe proizlazi od Njega; i upravo zbog toga svetlost na trećem nebu biva tako sjajna, jednako kao što svetlost na drugom nebu biva tako blistave beline, da hiljadu puta prevazilazi podnevnu svetlost našeg sveta. Isto se odnosi i na mudrost, s obzirom na to, da su, u duhovnom svetu, svetlost i mudrost u jednakom stepenu savršenstva. Istovetno važi i za stupnjeve naklonosti; a, kako to važi za stepene naklonosti, to takođe, mora da važi i za stupnjeve korisnih stvari, budući da korisne stvari predstavljaju predmete naklonosti. Nadalje, treba da se zna da u svakoj formi, bilo duhovnoj, bilo prirodnoj, postoje kako diskretni, tako i kontinualni stupnjevi. Bez diskretnih stupnjeva, unutar forme ne može postojati ništa što bi moglo da konstituiše njen uzrok, odnosno, dušu, a bez kontinualnih stupnjeva ne može biti ni njene ekstenzije, niti njenog pojavljivanja.
