⁹ Narravit prior, præpositus pincernarum, somnium suum : Videbam coram me vitem,

¹⁰ in qua erant tres propagines, crescere paulatim in gemmas, et post flores uvas maturescere :

¹¹ calicemque Pharaonis in manu mea : tuli ergo uvas, et expressi in calicem quem tenebam, et tradidi poculum Pharaoni.

¹² Respondit Joseph : Hæc est interpretatio somnii : tres propagines, tres adhuc dies sunt :

¹³ post quos recordabitur Pharao ministerii tui, et restituet te in gradum pristinum : dabisque ei calicem juxta officium tuum, sicut ante facere consueveras.

¹⁴ Tantum memento mei, cum bene tibi fuerit, et facias mecum misericordiam : ut suggeras Pharaoni ut educat me de isto carcere :

¹⁵ quia furto sublatus sum de terra Hebræorum, et hic innocens in lacum missus sum.

¹⁶ Videns pistorum magister quod prudenter somnium dissolvisset, ait : Et ego vidi somnium : quod tria canistra farinæ haberem super caput meum :

¹⁷ et in uno canistro quod erat excelsius, portare me omnes cibos qui fiunt arte pistoria, avesque comedere ex eo.

¹⁸ Respondit Joseph : Hæc est interpretatio somnii : tria canistra, tres adhuc dies sunt :

¹⁹ post quos auferet Pharao caput tuum, ac suspendet te in cruce, et lacerabunt volucres carnes tuas.

²⁰ Exinde dies tertius natalitius Pharaonis erat : qui faciens grande convivium pueris suis, recordatus est inter epulas magistri pincernarum, et pistorum principis.

²¹ Restituitque alterum in locum suum, ut porrigeret ei poculum :

²² alterum suspendit in patibulo, ut conjectoris veritas probaretur.

²³ Et tamen succedentibus prosperis, præpositus pincernarum oblitus est interpretis sui.

¹ Post duos annos vidit Pharao somnium. Putabat se stare super fluvium,

² de quo ascendebant septem boves, pulchræ et crassæ nimis : et pascebantur in locis palustribus.

³ Aliæ quoque septem emergebant de flumine, fœdæ confectæque macie : et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus :

⁴ devoraveruntque eas, quarum mira species et habitudo corporum erat. Expergefactus Pharao,

⁵ rursum dormivit, et vidit alterum somnium : septem spicæ pullulabant in culmo uno plenæ atque formosæ :

⁶ aliæ quoque totidem spicæ tenues, et percussæ uredine oriebantur,

⁷ devorantes omnium priorum pulchritudinem. Evigilans Pharao post quietem,

⁸ et facto mane, pavore perterritus, misit ad omnes conjectores Ægypti, cunctosque sapientes, et accersitis narravit somnium, nec erat qui interpretaretur.

⁹ Tunc demum reminiscens pincernarum magister, ait : Confiteor peccatum meum :

¹⁰ iratus rex servis suis, me et magistrum pistorum retrudi jussit in carcerem principis militum :

¹¹ ubi una nocte uterque vidimus somnium præsagum futurorum.

¹² Erat ibi puer hebræus, ejusdem ducis militum famulus : cui narrantes somnia,

¹³ audivimus quidquid postea rei probavit eventus ; ego enim redditus sum officio meo, et ille suspensus est in cruce.

¹⁴ Protinus ad regis imperium eductum de carcere Joseph totonderunt : ac veste mutata obtulerunt ei.

¹⁵ Cui ille ait : Vidi somnia, nec est qui edisserat : quæ audivi te sapientissime conjicere.

¹⁶ Respondit Joseph : Absque me Deus respondebit prospera Pharaoni.

¹⁷ Narravit ergo Pharao quod viderat : Putabam me stare super ripam fluminis,

¹⁸ et septem boves de amne conscendere, pulchras nimis, et obesis carnibus : quæ in pastu paludis virecta carpebant.

¹⁹ Et ecce, has sequebantur aliæ septem boves, in tantum deformes et macilentæ, ut numquam tales in terra Ægypti viderim :

²⁰ quæ, devoratis et consumptis prioribus,

²¹ nullum saturitatis dedere vestigium : sed simili macie et squalore torpebant. Evigilans, rursus sopore depressus,

²² vidi somnium. Septem spicæ pullulabant in culmo uno plenæ atque pulcherrimæ.

²³ Aliæ quoque septem tenues et percussæ uredine, oriebantur e stipula :

²⁴ quæ priorum pulchritudinem devoraverunt. Narravi conjectoribus somnium, et nemo est qui edisserat.

²⁵ Respondit Joseph : Somnium regis unum est : quæ facturus est Deus, ostendit Pharaoni.

²⁶ Septem boves pulchræ, et Septem spicæ plenæ, Septem ubertatis anni sunt : eamdemque vim somnii comprehendunt.

²⁷ Septem quoque boves tenues atque macilentæ, quæ ascenderunt post eas, et Septem spicæ tenues, et vento urente percussæ, Septem anni venturæ sunt famis.

²⁸ Qui hoc ordine complebuntur :

²⁹ ecce septem anni venient fertilitatis magnæ in universa terra Ægypti,

³⁰ quos sequentur septem anni alii tantæ sterilitatis, ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia : consumptura est enim fames omnem terram,

³¹ et ubertatis magnitudinem perditura est inopiæ magnitudo.

³² Quod autem vidisti secundo ad eamdem rem pertinens somnium : firmitatis indicium est, eo quod fiat sermo Dei, et velocius impleatur.

³³ Nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium, et præficiat eum terræ Ægypti :

³⁴ qui constituat præpositos per cunctas regiones : et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis,

³⁵ qui jam nunc futuri sunt, congreget in horrea : et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur, serveturque in urbibus.

³⁶ Et præparetur futuræ septem annorum fami, quæ oppressura est Ægyptum, et non consumetur terra inopia.

³⁷ Placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris ejus :

³⁸ locutusque est ad eos : Num invenire poterimus talem virum, qui spiritu Dei plenus sit ?

³⁹ Dixit ergo ad Joseph : Quia ostendit tibi Deus omnia quæ locutus es, numquid sapientiorem et consimilem tui invenire potero ?

⁴⁰ Tu eris super domum meam, et ad tui oris imperium cunctus populus obediet : uno tantum regni solio te præcedam.

⁴¹ Dixitque rursus Pharao ad Joseph : Ecce, constitui te super universam terram Ægypti.

⁴² Tulitque annulum de manu tt59248@0tt, et dedit eum in manu ejus : vestivitque eum stola byssina, et collo torquem auream circumposuit.

⁴³ Fecitque eum ascendere super currum suum secundum, clamante præcone, ut omnes coram eo genu flecterent, et præpositum esse scirent universæ terræ Ægypti.

⁴⁴ Dixit quoque rex ad Joseph : Ego sum Pharao : absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Ægypti.

⁴⁵ Vertitque nomen ejus, et vocavit eum, lingua ægyptiaca, Salvatorem mundi. Deditque illi uxorem Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos. Egressus est itaque Joseph ad terram Ægypti

⁴⁶ (triginta autem annorum erat quando stetit in conspectu regis Pharaonis), et circuivit omnes regiones Ægypti.

⁴⁷ Venitque fertilitas septem annorum : et in manipulos redactæ segetes congregatæ sunt in horrea Ægypti.

⁴⁸ Omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est.

⁴⁹ Tantaque fuit abundantia tritici, ut arenæ maris coæquaretur, et copia mensuram excederet.

⁵⁰ Nati sunt autem Joseph filii duo antequam veniret fames : quos peperit ei Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos.

⁵¹ Vocavitque nomen primogeniti Manasses, dicens : Oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum, et domus patris mei.

⁵² Nomen quoque secundi appellavit Ephraim, dicens : Crescere me fecit Deus in terra paupertatis meæ.

⁵³ Igitur transactis septem ubertatis annis, qui fuerant in Ægypto,

⁵⁴ cœperunt venire septem anni inopiæ, quos prædixerat Joseph : et in universo orbe fames prævaluit, in cuncta autem terra Ægypti panis erat.

⁵⁵ Qua esuriente, clamavit populus ad Pharaonem, alimenta petens. Quibus ille respondit : Ite ad Joseph : et quidquid ipse vobis dixerit, facite.

⁵⁶ Crescebat autem quotidie fames in omni terra : aperuitque Joseph universa horrea, et vendebat Ægyptiis : nam et illos oppresserat fames.

⁵⁷ Omnesque provinciæ veniebant in Ægyptum, ut emerent escas, et malum inopiæ temperarent.

¹ Audiens autem Jacob quod alimenta venderentur in Ægypto, dixit filiis suis : Quare negligitis ?

² audivi quod triticum venundetur in Ægypto : descendite, et emite nobis necessaria, ut possimus vivere, et non consumamur inopia.

³ Descendentes igitur fratres Joseph decem, ut emerent frumenta in Ægypto,

⁴ Benjamin domi retento a Jacob, qui dixerat fratribus ejus : Ne forte in itinere quidquam patiatur mali :

⁵ ingressi sunt terram Ægypti cum aliis qui pergebant ad emendum. Erat autem fames in terra Chanaan.

⁶ Et Joseph erat princeps in terra Ægypti, atque ad ejus nutum frumenta populis vendebantur. Cumque adorassent eum fratres sui,

⁷ et agnovisset eos, quasi ad alienos durius loquebatur, interrogans eos : Unde venistis ? Qui responderunt : De terra Chanaan, ut emamus victui necessaria.

⁸ Et tamen fratres ipse cognoscens, non est cognitus ab eis.

⁹ Recordatusque somniorum, quæ aliquando viderat, ait ad eos : Exploratores estis : ut videatis infirmiora terræ venistis.

¹⁰ Qui dixerunt : Non est ita, domine, sed servi tui venerunt ut emerent cibos.

¹¹ Omnes filii unius viri sumus : pacifici venimus, nec quidquam famuli tui machinantur mali.

¹² Quibus ille respondit : Aliter est : immunita terræ hujus considerare venistis.

¹³ At illi : Duodecim, inquiunt, servi tui, fratres sumus, filii viri unius in terra Chanaan : minimus cum patre nostro est, alius non est super.

¹⁴ Hoc est, ait, quod locutus sum : exploratores estis.

¹⁵ Jam nunc experimentum vestri capiam : per salutem Pharaonis non egrediemini hinc, donec veniat frater vester minimus.

¹⁶ Mittite ex vobis unum, et adducat eum : vos autem eritis in vinculis, donec probentur quæ dixistis utrum vera an falsa sint : alioquin per salutem Pharaonis exploratores estis.

¹⁷ Tradidit ergo illos custodiæ tribus diebus.

¹⁸ Die autem tertio eductis de carcere, ait : Facite quæ dixi, et vivetis : Deum enim timeo.

¹⁹ Si pacifici estis, frater vester unus ligetur in carcere : vos autem abite, et ferte frumenta quæ emistis, in domos vestras,

²⁰ et fratrem vestrum minimum ad me adducite, ut possim vestros probare sermones, et non moriamini. Fecerunt ut dixerat,

²¹ et locuti sunt ad invicem : Merito hæc patimur, quia peccavimus in fratrem nostrum, videntes angustiam animæ illius, dum deprecaretur nos, et non audivimus : idcirco venit super nos ista tribulatio.

²² E quibus unus Ruben, ait : Numquid non dixi vobis : Nolite peccare in puerum : et non audistis me ? en sanguis ejus exquiritur.

²³ Nesciebant autem quod intelligeret Joseph, eo quod per interpretem loqueretur ad eos.

²⁴ Avertitque se parumper, et flevit : et reversus locutus est ad eos.

²⁵ Tollensque Simeon, et ligans illis præsentibus, jussit ministris ut implerent eorum saccos tritico, et reponerent pecunias singulorum in sacculis suis, datis supra cibariis in viam : qui fecerunt ita.

²⁶ At illi portantes frumenta in asinis suis, profecti sunt.

²⁷ Apertoque unus sacco, ut daret jumento pabulum in diversorio, contemplatus pecuniam in ore sacculi,

²⁸ dixit fratribus suis : Reddita est mihi pecunia, en habetur in sacco. Et obstupefacti, turbatique, mutuo dixerunt : Quidnam est hoc quod fecit nobis Deus ?