Veronderstel dat God ons een handleiding heeft gegeven om goede mensen te zijn, en ons volledig potentieel te bereiken. Stel je voor.
Maar stel ook dat er echt kwaad in de wereld is, en dat sommige mensen - hier voor ons, of fluisterend in onze gedachten - ons niet echt goed wensen. (In feite zijn ze veel meer geïnteresseerd in wat ze willen, en in hoe je hen kunt helpen dat te krijgen).
Wie - God of boze tovenaars - denk je dat jou in slaap zal willen sussen? Wie zegt er misschien ware dingen die je niet echt wilt horen, maar die je wel in beweging brengen? Laten we de Bijbel openslaan, en er in duiken. (Verrassingsstrategie!)
Hier is de passage uit het Boek Jesaja die de aanleiding voor dit artikel vormde:
"Kom nu, schrijf het onder hen op een tablet, en leg het vast in een boek; opdat het voor een latere dag moge zijn, tot in eeuwigheid, dat dit een opstandig volk is, leugenachtige zonen, zonen die de wet van Jehovah niet willen horen; die tot de zieners zeggen: "Zie niet;" en tot de zieners: "Heb voor ons geen visioenen van rechtvaardige dingen; spreek ons gladde dingen toe; aanschouw begoochelingen; keer af van de weg; wijk af van het pad; doe de Heilige Israëls ophouden van voor ons aangezicht." Jesaja 30:8-11.
Als je naar verzen zoekt die met deze passage te maken hebben, vind je de volgende lange passage uit het Boek Jeremia:
"Zo zegt de HEERE der heirscharen: Hoort niet naar de woorden der profeten, die tot u profeteren; zij maken u ijdel; zij spreken een visioen van hun eigen hart, en niet uit den mond des HEEREN. Zij zeggen nog tot degenen, die Mij verachten: De HEERE heeft gezegd: Gij zult vrede hebben; en zij zeggen tot een iegelijk, die naar de inbeelding zijns harten wandelt: Geen kwaad zal over u komen.".... Ik heb deze profeten niet gezonden, toch zijn zij voortgegaan: Ik heb niet tot hen gesproken, maar zij profeteerden.
.... Is mijn woord niet als een vuur, spreekt de HEERE, en als een hamer, die de rots in stukken breekt? Daarom, zie, Ik ben tegen de profeten, spreekt de HEERE, die Mijn woorden stelen, een iegelijk van zijn naaste. Ziet, Ik ben tegen de profeten, spreekt de HEERE, die hun tongen gebruiken, en zeggen: Hij zegt. Zie, Ik ben tegen hen, die valse dromen profeteren, spreekt de HEERE, en ze vertellen, en Mijn volk doen dwalen door hun leugens, en door hun lichtvaardigheid; nochtans heb Ik hen niet gezonden, noch hun geboden; daarom zullen zij dit volk geenszins baten, spreekt de HEERE. Jeremia 23:9-32
Deze passage legt er de nadruk op dat we moeten luisteren naar wat de Heer zegt.
Dit "gladde dingen" thema duikt ook op in het Boek Amos, waar het volk de harde waarheden niet wil horen:
"En Ik heb uw zonen tot profeten gemaakt, en uw jonge mannen tot Nazarieten. Is het niet alzo, o kinderen Israels? spreekt de HEERE. Maar gij hebt de Nazarieten wijn te drinken gegeven; en gij hebt de profeten geboden, zeggende: Profeteert niet." Amos 2:12
Hier is er nog een uit het Oude Testament:
Gij profeteert niet, zeggen zij tot hen, die profeteren; zij zullen niet tot hen profeteren, opdat zij zich niet schamen. Micha 2:6
Er is een nieuw concept in dit vers van Micah: schaamte. Mensen willen het niet voelen. Ze willen geen dingen horen waardoor ze het voelen. Maar Micha zegt in feite: "Dat is hard. Je moet het horen, en beter je best doen."
Er is een uittreksel uit een van Paulus' brieven aan Timoteüs, dat hier op lijkt te slaan:
<"Predik het woord, wees te zijner tijd, te zijner tijd; vermaan, berisp, vermaan met lankmoedigheid en leer. Want er komt een tijd, dat zij de gezonde leer niet zullen verdragen, maar naar hun eigen begeerten leraars voor zich zullen ophopen, hebbende jeukende oren; en zij zullen hun oren van de waarheid afwenden en zich tot fabelen bekeren." 2 Timotheüs 4:2-4
Er is hier een spanning. In de verzen die we zojuist hebben aangehaald, zien we dat we niet de te gemakkelijke profeten willen zijn, of naar hen willen luisteren, die lichtvaardig spreken, of gladde woorden spreken. Dat is de kernles voor ons in deze passages. En tegelijkertijd weten we dat de waarheid die niet uit het goede komt, hard of scherp kan zijn. Het kan schade aanrichten. Je kunt het uit slechte motieven gebruiken -- iemand met de waarheid slaan om hem te verpletteren. Of je kunt zelfs vanuit goede motieven schade aanrichten -- iemand slaan zodat hij op het goede pad komt (maar hem toch onbedoeld breken).
Hoe lossen we deze spanning op een werkelijk Christelijke manier op? Het is niet altijd gemakkelijk te zeggen. We moeten naar het Woord van de Heer gaan om meer te weten te komen. Maar, mensen kunnen en zullen de kersen plukken uit bijbelpassages, en dingen vinden om hun vervuilde inzichten en motivaties te versterken.
Hier is een interessante observatie van Swedenborg:
"Zoals bekend is de letterlijke zin van het Woord van nature zodanig dat iemand die zin kan gebruiken om welke mening dan ook die hij aanneemt te ondersteunen." (Hemelse Verborgenheden 6222)
Wat te doen? Hier zijn we dan, dit artikel aan het samenstellen, de Bijbel aan het bestuderen, passages aan het zoeken en selecteren op dit moment. Hoe proberen we er zeker van te zijn dat we op de juiste weg zijn? We moeten zoeken naar evenwicht, context, zorg, doordachtheid, en - misschien wel de hoogste orde - een rein hart. Hier is een ander fragment van verderop in dezelfde passage:
"Dat inzicht [het inzicht van de kerk in de waarheid] bestaat wanneer mensen het Woord lezen, ijverig de ene uitspraak met de andere samennemen, en zo zien wat zij moeten geloven en wat zij moeten doen. Dit inzicht komt alleen tot hen die licht ontvangen van de Heer.... Die verlichting komt tot niemand anders dan tot het soort mensen dat het verlangen heeft om waarheden te kennen, niet omwille van reputatie en glorie, maar omwille van het leven en de dienst." (Hemelse Verborgenheden 6222)
Dus, "ijverige" of zorgvuldige studie is belangrijk. Goede motieven zijn van vitaal belang. Het kijken naar de Heer in Zijn Woord is essentieel voor echt begrip, of verlichting.
Waarheid moet getrouwd zijn met het goede. Haar bron is de Heer, in zijn Woord. Als we onze naasten werkelijk liefhebben, hebben we hun geestelijk welzijn op lange termijn als doel, en dat is onzelfzuchtig, en het is genesteld in een liefde tot de Heer. Als de waarheid voortkomt uit het goede, en uit zorgvuldig gezochte verlichting, is het opbouwend, niet destructief. Maar... glad? Vaak niet!
Hier is nog een laatste citaat dat hier lijkt te willen staan:
"Gaat in door de enge poort; want wijd is de poort, en breed de weg, die tot het verderf leidt, en velen zijn er, die daardoor ingaan. Want smal is de poort, en smal de weg, die ten leven leidt, en weinigen zijn er, die hem vinden." Mattheüs 7:13-14
De Heer wil niet dat we een ruw leven hebben. Hij maakt "de ruwe plaatsen effen". Maar Hij weet ook dat uiteindelijk de waarheid ons zal helpen en de valsheid niet, ook al lijkt het gemakkelijker of aangenamer of zelfs overtuigender om op korte termijn te horen.
